Gemi Trafik Hizmetleri ; sorumluluk
sahasındaki deniz trafik verimliliğini de dikkate alarak, deniz emniyetini
artırmak amacıyla, deniz trafiğini izleyerek değişen trafik koşullarına cevap
veren ve aktif bir şekilde deniz trafiğini düzenleyip planlayan sistemdir. Bu
sistem Bakanlığımız tarafından ülkemizde ilk olarak, “Türk Boğazları Gemi Trafik Hizmetleri” adıyla İstanbul Boğazı,
Çanakkale Boğazı ve Marmara Denizi’nden oluşan Türk Boğazları’nda kurulmuştur.
Bilahare, yine Bakanlığımız tarafından
gerçekleştirilen Gemi Trafik Yönetim Sistemi Projesi kapsamında ise;
·
Kuzeyde
Pendik Burnu ve Güneyde Deveboynu Burnunu birleştiren hattın doğusunda kalan
deniz alanı ile İzmit Körfezini de kapsayan İzmit Gemi Trafik Hizmetleri,
·
İzmir
Körfezi ile Babakale-Çeşme arasındaki deniz alanını kapsayan İzmir Gemi Trafik Hizmetleri,
·
Mersin
ve İskenderun Körfez’lerini kapsayan Mersin
Gemi Trafik Hizmetleri ile
·
Ankara’da
bulunan ve tüm Gemi Trafik Hizmetlerinden elde edilecek verilerle tek bir
resmin oluşturulacağı Gemi Trafik
Yönetim Merkezi kurulmuştur.
Türk
Boğazları Gemi Trafik Hizmetleri (TBGTH)
Gemi Trafik Hizmetlerinin (GTH)
sunulduğu coğrafi alan olarak Türk Boğazları; Türkiye Cumhuriyeti Devletinin
Egemenliğinde 37 Mil uzunluğunda Çanakkale Boğazı, 110 Mil uzunluğunda Marmara
Denizi ve 17 Mil uzunluğunda İstanbul Boğazı'ndan oluşmaktadır. Karadeniz ile
Ege Denizi arasındaki, toplam uzunluğu 164 Deniz Mili olan bu suyolunun
alternatifi yoktur ve tüm ülkeler, özellikle Karadeniz Ülkelerinin ekonomileri
için çok önemlidir.
Coğrafi yapısı, darlığı, kuvvetli
akıntıları, keskin dönüşleri, değişken iklim şartları ve her gün yaklaşık 140
uğraksız gemi, yaklaşık 25 tehlikeli yük taşıyan gemi geçişi ve 2 milyon
insanın taşındığı 2.500 adet bölgesel deniz trafik hareketi ile İstanbul
Boğazı, Dünyanın en önemli doğal dar su yoludur. Tüm bunların yanında en
önemlisi de İstanbul’da yaşayan yaklaşık 15 milyon insanın her an deniz
trafiğinden kaynaklanabilecek büyük tehlikelerle karşı karşıya olmalarıdır.
Boğazlardaki deniz trafiği
yoğunluğunun çok yüksek olması, geçen gemilerin boylarında ve tonajlarındaki
artış, tehlikeli yük taşıyan gemi geçişlerinde görülen artış, karmaşık ve zor
trafik yapısı, olumsuz hava, deniz, akıntı ve iklim şartları, çevre koşulları
ve mahalli tehlikeler, ulusal ve uluslararası gelişmeler, bölgedeki diğer
denizcilik faaliyetleri, Montrö sözleşmesi ve Uluslararası Denizcilik
Örgütü'nün kural ve tavsiye kararları ile benzer diğer sistemlerle işbirliği
ihtiyacı Türk Boğazları’nda Gemi Trafik Hizmetlerinin kurulmasını gerektiren
faktörlerdir.
TBGTH Sistemi, Milli Güvenlik Kurulu’nun
27.12.1995 tarih ve 388 sayılı tavsiye kararına istinaden kurulmuştur. Sistemin
işletme, bakım-onarım ve idame sorumluluğu 02.08.2002 tarih ve 2002/4636 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca Kuruluşumuza devredilmiş ve 30.12.2003
tarihinde işletmeye alınmıştır.
İlk olarak sadece İstanbul ve Çanakkale
Boğazları’nı kapsayan TBGTH sistemi, 2008 yılında ilave edilen bileşenler ile
Marmara Denizi’ndeki “Trafik Ayırım Düzenini” içerecek şekilde genişletilmiş ve
Türk Boğazları’nın tamamında gemi trafiğini izleme imkanı sağlanmıştır. TBGTH
sistemi işletmeye alındığı tarihten buyana faaliyetini 7/24 esasına uygun
olarak kesintisiz devam ettirmektedir. TBGTH işlevini, İstanbul ve Çanakkale’de
bulunan 2 GTH merkezi ve bu merkezlere bağlı ve Türk Boğazları’nda farklı
yerlerde konuşlu toplam 16 adet insansız Trafik Gözetleme İstasyonu (TGİ) ile
muhtelif dGPS, RDF ve sair algılayıcı istasyonlar vasıtasıyla yerine
getirmektedir. TGİ’lerin tamamında başta radar olmak üzere bulunduğu yere göre
farklılık arz eden sayıda OTS, VHF Telsiz, Elektro-Optik, meteorolojik
algılayıcı teçhizatı bulunmaktadır.
Gemi
Trafik Yönetim Sistemi (GTYS)
2005 yılında planlamaya alınan GTYS
projesi kapsamındaki GTH’lerin işletme, bakım-onarım ve idame sorumluluğu,
Bakanlar Kurulu’nun 21.10.2013 tarih ve 2013/5498 sayılı Kararı uyarınca
Kuruluşumuza verilmiştir.
İzmit GTH 03.06.2016 tarihinde işletmeye
alınmış, İzmir GTH 2017 yılının Ağustos ayında hizmet vermeye başlamış fakat
resmi açılışı yapılmamıştır. Mersin GTH’nin ise 2018 yılı üçüncü çeyreğinde
işletmeye alınması planlanmıştır.
İzmit GTH, 1 merkez ve
4 adet TGİ, İzmir GTH 1 merkez ve 12 adet TGİ, Mersin GTH ise 1 merkez ve 8 adet TGİ’den oluşmaktadır.
GTH’nin
Amacı ve Verdiği Hizmetler
GTH’nin amacı,
sorumluluk alanı içerisinde, aktif katılımcı gemi trafiği ile ilgili olarak,
ulusal ve uluslararası mevzuat çerçevesinde;
· Bilgi Hizmeti,
· Trafik Organizasyonu
Hizmeti,
· Seyir Yardımı Hizmeti
Sağlayarak, seyir, can, mal ve çevre emniyetini
artırmaktır.
Bu kapsamda, GTH;
· Sorumluluk
alanlarındaki deniz trafiğini her türlü çevre şartında, 7/24 esasına göre
izler,
· Deniz trafiği
görüntüsünü tesis ve idame ettirir ve bu bilgileri gerekli durumlarda gemilere
aktarır, bu amaçla kullanılacak seyir bilgilerini ölçer ve kayıtlarını tutar,
· Deniz trafiğinin
organizasyonunu, verimliliği de dikkate alarak yapar,
· Talep edilmesi halinde,
gemi kaptanlarının seyir ile ilgili kararlarına yardımcı olabilecek bilgileri
zamanında temin eder, acil durumlarda gerekli uyarı, tavsiye ve talimatları
verir,
· Deniz trafiği ile
ilgili ulusal ve uluslararası mevzuatın uygulanmasını sağlar,
· Deniz trafiği ile
ilgili ses, veri ve görüntülerin kaydını tutar, bu kayıtları ve bilgileri
ilgili mevzuat çerçevesinde ilgili kurum ve kuruluşlara aktarım için hazırlar,
· Kaza vukuunda, etkin
bir şekilde ve süratle müdahale edilmesini sağlar, seyir, can ve mal emniyetini
artırmak, çevre kirliliği ve diğer ekonomik kayıpları asgariye indirmek ve
trafiğin en kısa zamanda emniyetle devamını sağlamak için gerekli tedbirleri
alır.
Kuruluşun Gemi Trafik
Hizmetleri ile ilgili;
·
IMO
Türk Delegasyonu Üyeliği,
·
IALA
Konseyi Üyeliği mevcuttur.
Gemi Trafik Hizmetleri ile İlgili Değerlendirme
Günümüzde,
yaklaşık 50 ayrı ülkede 500’e yakın GTH sistemi bulunmaktadır. Bu sistemlerin
hizmet alanlarının uzunluğu ve algılayıcı (radar, CCTV vb.) sayıları dikkate
alındığında TBGTH en büyük sistemlerden biridir. Bu büyüklük, yüksek nitelik ve
eğitimli personelle birleştirildiğinde bir bütün olarak TBGTH, dünyadaki en iyi
GTH’ler arasında yer almıştır. Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü, IALA’ nın GTH
(GTH) komite üyesi olarak, GTH’lerin gelişimini takip etmekle kalmayıp
uluslararası kuralların ve standartların belirlendiği çalışmalara aktif olarak
katılmaktadır.
TBGTH,
hizmetlerin etkili ve uyumlu olarak verilmesinde ve ana amaçlar olan seyir,
can, mal ve çevre emniyeti açısından oldukça başarılı olmuştur. TBGTH
tarafından verilen seyir yardımı hizmeti İstanbul ve Çanakkale Boğazlarından
geçişleri sırasında seyir tehlikeleriyle karşılaşan gemiler için özellikle
etkili olmuştur.
İstatistiki
bilgiler TBGTH’nin İstanbul ve Çanakkale Boğazı’nda emniyetten taviz vermeden
ve kurallar çerçevesinde deniz trafik verimliliğini attırdığını göstermektedir.
İstanbul ve Çanakkale Boğazları’nın aylık gemi geçiş istatistiklerindeki
sonuçlar, TBGTH’nin gerçekleştirdiği tam ve verimli trafik organizasyonundan
kaynaklanmıştır.
TBGTH
Sisteminin hizmetlerinde sağladığı verimlilik ve başarı ile Türk Boğazlarındaki
seyir emniyetine olumlu etkileri, GTH’nin Türk Boğazları ve diğer GTH
sorumluluk alanları için ne kadar önemli olduğunu göstermiştir. GTH otoritesi
ve sistemin işleticisi olarak Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü, hizmet
kalitesi için teknolojik alt yapıyı güncellemeye ve operasyonel personelin
sistemli eğitimini devam ettirmeye, ayrıca tüm kullanıcılara uygun şekilde
bilgi sağlamaya devam edecektir. Bununla birlikte seyir emniyetinin ve
güvenliğin en yüksek düzeyde olması ve risklerin asgariye indirgenmesi için
gemi kaptanlarının da GTH alanlarında seyri sırasında işbirliği ve uyumu büyük
önem arz etmektedir.
iSTANBUL GEMİ TRAFİK HİZMETLERİ MERKEZİ
ÇANAKKALE GEMİ TRAFİK HİZMETLERİ MERKEZİ
